Αδελφοί μας και πνευματικά παιδιά,
Οι Ιερείς του Ναού μας, σας ασπαζόμαστε πατρικά, ευχόμενοι πνευματική και σωματική υγεία, υπομονή και ειρήνη στις οικογένειές σας. Μέσω της ιστοσελίδας του Ναού μας, επιτρέψτε μας να μεταγγίσουμε στην ευλογημένη ψυχή σας λίγες πνευματικές σκέψεις, βγαλμένες από την καρδιά μας. Προκαταβολικά σας ευχαριστούμε για τον πολύτιμο χρόνο που θα αφιερώσετε για την μελέτη των σκέψεων που ακολουθούν, θυμίζοντάς σας παράλληλα να μη μας λησμονάτε στις προσευχές σας, όπως και εμείς δεν σας λησμονούμε ποτέ.
Ακούσαμε αδελφοί μας την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, τα αυστηρότερα μέτρα, που έλαβαν οι υπεύθυνοι για την αντιμετώπιση του θανατηφόρου ιού. Η ανευθυνότητα κάποιων συμπολιτών μας έγινε αιτία οι συνθήκες της καθημερινής μας ζωής να γίνου δυσκολότερες, ένας ακόμη βαρύς Σταυρός. Είμαστε «ελεύθεροι πολιορκημένοι». Ελεύθεροι μέσα στο σπίτι μας και ταυτόχρονα πολιορκημένοι μέσα σε αυτό από τον μεγάλο, αδιόρατο, απρόσκλητο και απροσωπόληπτο ιό-εχθρό.
Ως συνειδητά μέλη της Εκκλησίας μας, στοιχούμενοι στα ίχνη του Εσταυρωμένου Ιησού και μιμούμενοι το παράδειγμα των Αγίων μας, γνωρίζουμε να «διαχειριζόμαστε» την κάθε δοκιμασία της ζωής και κάθε κοινωνική κρίση με την «ευαγγελική λογική». Αξιοποιούμε, δηλαδή, την δοκιμασία προσεγγίζοντάς την με κριτήρια πίστεως και ερμηνεύοντάς την ως ευκαιρία πνευματικής ασκήσεως. Στην προσπάθειά μας αυτή ο μεγάλος αντίπαλος είναι ο χρόνος και ο χώρος. Ο μεν χρόνος, εάν μείνει χωρίς πνευματική εργασία, εύκολα μετατρέπεται σε άνοια, σπατάλη, πνευματική απορρύθμιση, με πολύ δυσάρεστες επιπτώσεις για την κατά Χριστόν πορεία μας. Αντίδοτο στην σπατάλη του χρόνου είναι η αύξηση των ιερών ακολουθιών στο σπίτι μας, η μελέτη της Καινής Διαθήκης, η ακρόαση πνευματικών ομιλιών και προγραμμάτων από τους εκκλησιαστικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, η εξ αποστάσεως συμμετοχή στην Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία μέσω τηλεοπτικής μετάδοσης. Ο δε χώρος, δηλαδή, το σπίτι μας αν δεν το μετατρέψουμε σε πνευματική παλαίστρα δεν θα βοηθηθούμε. Ο κλειστός χώρος μας βοηθάει να γίνουμε περισσότερο εσωστρεφείς, να γνωρίσουμε καλύτερα τον άγνωστο εν πολλοίς εαυτό μας, να αναλογιστούμε την μέχρι τώρα πνευματική μας πορεία, κατά πόσο ήταν συνεπής και αταλάντευτη, ανοδική και ευχαριστιακή. Και όπως μέσα στο σπίτι μας προσπαθούμε να ζήσουμε με συνθήκες καθαρότητας, με ηρεμία και συνεννόηση με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας, έτσι, τηρουμένων των αναλογιών, να εργαστούμε πνευματικά, καθαρίζοντας το νου μας από εμπαθείς σκέψεις, ζώντας μέσα μας ειρηνικά, ελέγχοντας τις κινήσεις και τις επιθυμίες της καρδιάς μας. Η περίοδος αυτή είναι μια μεγάλη ευκαιρία να ενεργοποιήσουμε ένα παντοδύναμο και πολύ δραστικό όπλο, που έχουμε στην πνευματική μας φαρέτρα: Το όνομα του Ιησού, το υπέρ παν όνομα, ενώπιον του οποίου «παν γόνυ κάμψει επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων» (Φιλ. 2,10).
Ο καθένας μας αυθόρμητα και με θερμή πίστη να στρέφεται στον Σωτήρα μας Ιησού Χριστό και να τον ικετεύει. Να Τον αναζητάει αδιάκοπα με την σύντομη, αλλά γεμάτη περιεχόμενο και νόημα ικεσία: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλό». Να αφήνουμε όσο μπορούμε να αναπηδάει από την πονεμένη μας καρδιά η προσευχή αυτή, όπου κι αν βρισκόμαστε, ακολουθώντας τα ίχνη των Αγίων μας. Στον Κανόνα του Θεοκτίστου του Στουδίτου, τον γνωστὸ με την επιγραφή: «Κανὼν ἱκετήριος εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν» (στο Ωρολόγιο της Εκκλησίας μας), το πάθος του ποιητή είναι τόσο ισχυρό, η λαχτάρα του Ιησού τόσο έντονη, που μας δίνει την εντύπωση πως όχι με τα χείλη, αλλά με την καρδιά ασπάζεται αδιάκοπα τα άχραντα πόδια του Αγαπημένου του και αποθέτει στην βάση του Σταυρού Του τα πιο θερμά λόγια της λατρείας. Οι λέξεις, σαν να είναι φτωχές. Επιστρατεύονται η μια μετά την άλλη. Ο προσευχόμενος ποιητής φωνάζει: «Ἰησοῦ γλυκύτατε Χριστέ», «Ἰησοῦ μακρόθυμε», «Ἰησοῦ Σωτήρ μου», «Ἰησοῦ μου πολυέλεε». Αναζητάει τον Ιησού και ταυτόχρονα τον λατρεύει. Αυτή η ιερή παράδοση μας κληροδοτείται όχι σαν ιστορία, αλλά σαν τρόπος ζωής.
Μας έδωσες, Κύριε, το όνομά σου ως κληρονομιά αναφέρει ο Δαυίδ στον 60ό Ψαλμό: «Ἔδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τό ὄνομά σου, Κύριε». Σχολιάζοντας τον στίχο αυτό ο Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος, σημειώνει: «Ξέρουμε τι σημαίνει κληρονομιά, ξέρουμε τι σημαίνει κάποιος πατέρας να αφήνει κληρονομιά στα παιδιά του, να δίνει τον μόχθο του. Εφ' όσον γνωρίζω ότι το όνομα του Κυρίου είναι πολύ δυνατό και είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά την οποία μας έχει δώσει ο Θεός, γι’ αυτό και τελειώνει με αυτόν τον στίχο «οὕτως ψαλῶ», θα ψάλλω με το όνομά Σου εις τον αιώνα… Τί είναι το όνομα του Θεού; Το όνομα του Θεού είναι η ενέργεια του Θεού. Ο Θεός ως προς την ουσία είναι ανώνυμος και άγνωστος, αλλά ως προς τις ενέργειές Του είναι γνωστός και έρχεται σε επικοινωνία με τις ενέργειές Του…. Όταν καταλαμβάνει τον άνθρωπο μία σκέψη, τον διαλύει κυριολεκτικά, τον σαπίζει ψυχικά. Θα πρέπει κανείς να ελέγχει αυτόν τον ψυχικό του κόσμο και να μετατρέπει αυτές τις κακές σκέψεις και να τις κάνει καλές σκέψεις. Να αφήνουμε τον εαυτό μας στον Θεό, συνεχώς να έχουμε την μνήμη μας στον Θεό. Υπάρχει η κυτταρική μνήμη και υπάρχει η καρδιακή μνήμη. Αυτή είναι η ησυχαστική παράδοση…
Θα πρέπει, λοιπόν, να ζούμε όσο μπορούμε ησυχαστικά. Ησυχαστικά, που δεν είναι απλώς, κλεινόμαστε στο σπίτι μας, αλλά είναι ο νους μας στον Θεό. Διώχνουμε άσχημους και βλαβερούς λογισμούς και προσευχόμαστε για όποια προβλήματα έχουμε… Ζώντας μέσα στο σπίτι μας, να ζούμε με τέτοιον τρόπο, που να κάνουμε ευχάριστη την ατμόσφαιρα με καλούς λογισμούς, με προσευχή, με αγάπη, με ενότητα…. Να μάθουμε να λέμε το «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με» μερικά λεπτά το πρωί, μερικά λεπτά το βράδυ και όποτε το θυμηθούμε».
Οι ήρωες της μαρτυρικής Εκκλησίας και οι Άγιοι όλων των εποχών με το προσωπικό τους παράδειγμα και με τις σκέψεις τους και με τις ανατάσεις τους μας συμβουλεύουν να έχουμε πρόχειρο στην σκέψη και στην καρδιά και στα χείλη το όνομα του Αρχηγού μας και Λυτρωτή μας Ιησού.
Από τις γραπτὲς συμβουλὲς μεταφέρουμε δύο. Η μία προέρχεται απὸ τον Άγιο Παυλίνο, Επίσκοπο Νόλης (354-431): «Το όνομα του Ιησού είναι για το στόμα νέκταρ και για τη γλώσσα μέλι… Είναι μια ζωντανὴ αμβροσία… Όταν κανεὶς την γευτεί για μια φορά, δεν θα θέλει να την αποχωριστεί». Η δεύτερη συμβουλὴ βγήκε απὸ την γραφίδα του Αγίου Συμεὼν του Θεσσαλονίκης (ιε´ αιώνας): «Κάθε ευσεβὴς πρέπει αυτὴ την ονομασία (το όνομα δηλαδὴ του Κυρίου Ιησού Χριστού) να λέει δια παντὸς σαν προσευχὴ και με τον νου και με την γλώσσα και καθιστὸς και κινούμενος και να βιάζει πάντοτε γι’ αυτὸ τον εαυτό του. Θέλει δε εύρει μεγάλη γαλήνη και χαρά, καθὼς ξέρουν με την πείρα όσοι περὶ αυτής φροντίζουν».
Ο Αρχιμανδρίτης Ζαχαρίας Ζαχάρου, από την Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας στο υπέροχο άρθρο του με τίτλο: «Λόγος παρηγορητικός για την πανδημία, σημειώνει»:
«…Εμένα η μάστιγα αυτή (του κορωνοϊού) με βοηθά. Ποθώ να ξαναβρώ εκείνη την προσευχή που είχα, με την οποία να διατρέξω όλη μου τη ζωή από τη γέννησή μου μέχρι τώρα, ευχαριστώντας τον Θεό για όλες τις ευεργεσίες Του, ″ὑπέρ πάντων ὧν ἴσμεν καί ὧν οὐκ ἴσμεν, τῶν φανερῶν καί ἀφανῶν εὐεργεσιῶν Του″. Επίσης να διατρέξω πάλι όλη μου τη ζωή μετανοώντας για όλες τις αμαρτίες και τα πλημμελήματά μου. Είναι υπέροχο να μπορέσεις να διατρέξεις τη ζωή σου με προσευχή, κομίζοντας τα πάντα ενώπιον του Θεού εμμένοντας στη προσευχή. Τότε νιώθεις ότι εξαγοράζεται η ζωή σου. Γι’ αυτό όλη η κατάσταση αυτή με βοηθά πραγματικά. Δεν πανικοβάλλομαι, αλλά θα ″μεριμνήσω ὑπέρ τῆς ἁμαρτίας μου″ (Ψαλμ. 37, 19).
Πρέπει να δούμε την αγαθότητα του Θεού σε όλα αυτά που γίνονται. Οι Πατέρες είδαν τη χρηστότητά Του. Παρόμοια επιδημία παρουσιάστηκε τον 4ο αιώνα στην έρημο της Αιγύπτου, η οποία θέρισε πάνω από το ένα τρίτο των μοναχών, και οι όσιοι Πατέρες έλεγαν με μεγάλη έμπνευση ότι, ″ο Θεός θερίζει ψυχές αγίων για τη Βασιλεία Του″, και δεν σαλεύθηκαν. Ο Ίδιος ο Κύριος μιλά στο Ευαγγέλιο για τις έσχατες ημέρες, για τις δοκιμασίες και τα δεινά που θα περάσει ο κόσμος πριν τον ερχομό Του. Εντούτοις, δεν διακρίνουμε εκεί καμία νοσηρή λύπη η απελπισία. Ο Κύριος, που στον κήπο της Γεθσημανή προσεύχεται με αιματηρό ιδρώτα για τη σωτηρία όλου του κόσμου, λέει ότι, όταν δούμε τα φοβερά που προηγούνται της Δευτέρας Παρουσίας Του, να υψώσουμε με έμπνευση τις κεφαλές μας, διότι η απολύτρωσή μας είναι εγγύς (βλ. Λουκ. 21,28).
Μερικοί μου λένε, ″ο Θεός να βάλει το χέρι Του″. Μα, ακριβώς αυτό ήδη είναι το χέρι του Θεού. Εκείνος θέλει τη σωτηρία μας και εργάζεται ″πολυμερώς και πολυτρόπως″ (Εβρ. 1,1). ″ Ὁ Πατήρ Μου ἕως ἄρτι ἐργάζεται κἀγώ ἐργάζομαι″ (Ιωάν. 5,17). Ίσως ο ιός αυτός να είναι ένα μέσο που χρησιμοποιεί ο Θεός, για να φέρει πολλούς ανθρώπους σε επίγνωση και μετάνοια, και να θερίσει πολλές έτοιμες ψυχές, να κάνει μία συγκομιδή ψυχών για την αιώνια Βασιλεία Του. Επομένως, για όσους εμπιστεύονται και παραδίδονται στην Πρόνοια του Θεού, όλα θα συνεργήσουν στο αγαθό: ″Τοῖς ἀγαπῶσι τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν″ (Ρωμ. 8,28).
Βεβαίως, αν μεσολαβήσει ένα μεγαλύτερο διάστημα που δεν θα έχουμε Θεία Λειτουργία, μπορούμε να το υπομείνουμε. Διότι στη Λειτουργία τι λαμβάνουμε; Μεταλαμβάνουμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού που είναι γεμάτα με τη χάρη Του. Αυτό για εμάς είναι μεγάλη τιμή και μεγάλη ωφέλεια, αλλά τη χάρη του Κυρίου τη λαμβάνουμε επίσης με πολλούς άλλους τρόπους.
Όταν ασκούμε την ησυχαστική προσευχή, μένουμε στην Παρουσία του Θεού με τον νου στην καρδιά μας επικαλούμενοι το άγιο Όνομα του Χριστού. Το Θείο Όνομα προσκομίζει σε μας τη χάρη του Χριστού, διότι είναι ενωμένο με το Πρόσωπό Του και μας εισάγει στην Παρουσία Του. Αυτή η Παρουσία του Χριστού, η οποία είναι καθαρτική, μας καθαρίζει από τα πταίσματα και τις αμαρτίες μας, μας ανακαινίζει και επιφέρει τον φωτισμό της καρδιάς μας, ούτως ώστε να μορφωθεί εκεί η εικόνα του Σωτήρος Θεού, του Χριστού.
Αν δεν θα έχουμε Πάσχα στην Εκκλησία, ας θυμηθούμε ότι κάθε επαφή με τον Χριστό είναι Πάσχα. Χάρη παίρνουμε στη Θεία Λειτουργία, διότι εκεί είναι Παρών ο Κύριος Ιησούς, και Αυτός επιτελεί το Μυστήριο και ο Ίδιος μεταδίδεται στους πιστούς. Αλλά και όταν επικαλούμαστε το Όνομά Του, εισερχόμαστε στην ίδια Παρουσία του Χριστού και έχουμε την ίδια χάρη. Επομένως, αν στερηθούμε τη Λειτουργία, το Όνομά Του το έχουμε πάντοτε, δεν στερούμαστε τον Κύριο.
Επίσης έχουμε τον λόγο Του, προπαντός τον Ευαγγελικό Του λόγο. Αν ο λόγος Του είναι συνεχώς ζωντανός μέσα στην καρδιά μας, αν τον μελετούμε και τον προσευχόμαστε, αν γίνεται η γλώσσα μας με την οποία μιλούμε στον Θεό, όπως Εκείνος μίλησε σε εμάς, τότε θα έχουμε πάλι τη χάρη του Κυρίου. Διότι τα λόγια Του είναι ″ρήματα ζωής αἰωνίου″ (Ιωάν. 6,68), είναι λόγος ζωής και πάλι το ίδιο μυστήριο επιτελείται, δεχόμαστε τη χάρη Του και αγιαζόμαστε.
Ακόμη, κάθε φορά που δείχνουμε καλοσύνη στους αδελφούς μας, ευαρεστείται ο Κύριος, θεωρεί ότι το κάναμε για Εκείνον και μας ανταποδίδει. Εμείς δείχνουμε καλοσύνη στους αδελφούς μας και ο Κύριος μας ανταποδίδει τον μισθό της χάριτός Του. Να, ακόμη ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να ζούμε στην Παρουσία του Κυρίου. Μπορούμε να έχουμε τη χάρη του Κυρίου με τη νηστεία, με την ελεημοσύνη και με κάθε αγαθοεργία.
Έτσι, αν κατ’ ανάγκη θα πρέπει να αφήσουμε τις κοινές συναθροίσεις, μπορούμε να είμαστε ενωμένοι στο πνεύμα και σε αυτές τις άγιες αρετές που είναι γνωστές μέσα στο Σώμα του Χριστού, την Αγία Εκκλησία, και διατηρούν την ενότητα των πιστών με τον Χριστό και με όλα τα μέλη του Σώματός Του. Όλα αυτά που κάνουμε για τον Θεό είναι Λειτουργία, ιερουργούν τη σωτηρία μας. Η Θεία Λειτουργία βεβαίως είναι το μεγάλο γεγονός της ζωής της Εκκλησίας, μέσα στο οποίο οι πιστοί έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν τη μικρή ζωή τους με την άπειρη ζωή του Θεού. Αλλά η δύναμη του γεγονότος αυτού εξαρτάται από την προετοιμασία που κάνουμε, από όλα τα άλλα που απαριθμήσαμε, την προσευχή, τις αγαθοεργίες, τις νηστείες, τη φιλαδελφία, τη μετάνοια.
Επομένως, δεν χρειάζεται ούτε να κάνουμε ηρωικές εξομολογήσεις εναντίον της πολιτείας για τα προληπτικά μέτρα που παίρνει για την ωφέλεια όλων των ανθρώπων, ούτε να απελπιζόμαστε· αλλά με σύνεση να μηχανευόμαστε τρόπους, ώστε να μη χάνουμε τη ζωντανή επικοινωνία με το Πρόσωπο του Χριστού. Τίποτε δεν μπορεί να μας ζημιώσει, απλώς πρέπει να κάνουμε υπομονή για ένα μικρό χρονικό διάστημα και ο Θεός θα δει την υπομονή μας, θα απομακρύνει κάθε εμπόδιο, κάθε πειρασμό και πάλι θα ανατείλουν ημέρες χαρμόσυνες και θα πανηγυρίζουμε την κοινή ελπίδα και αγάπη που έχουμε εν Χριστώ Ιησού».
Αδελφοί μας και πνευματικά μας παιδιά,
Το σημαντικότερο πνευματικό γεγονός της ζωής μας θα ήταν να νιώθουμε πως μας συντροφεύει ο Λυτρωτής μας, ο Ιησούς, στην αγωνία και στον πόνο, αλλά και στην χαρά και στην επιτυχία της γήινης πορείας μας.
Η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος είη μετά πάντων ημών.
Ο Θεός μεθ’ ημών. Εύχεσθε.
Με αγάπη Χριστού
Οι Ιερείς σας
π. Λουκάς
π. Ματθαίος
π. Γεώργιος
π. Ευάγγελος